Inni í kuðungi einn díll VIII

 

 

Viðtal Margrétar H. Blöndal og Unnars Arnar Jónassonar við Ráðhildi Ingadóttur í maí 2008 vegna sýningarinnar “Inni í kuðungi einn díll VIII” í sýningarýminu Suðsuðvestur. (see below for interview in English with Radhildur Ingadottir )

Okkur langar til að spyrja um myndbandsverkið sem þú sýnir.  Í söngatriðunum hreyfist myndavélin alltaf í lárétta átt.  Þar gætir öryggiskenndar sem færir mann heim. Er það eitthvað sem þú kannast við?  Hvar er heima ?

Myndbandið byggir á draumi sem mig dreymdi síðastliðinn vetur. Ég man ekki nákvæmlega hvaða lög var verið að syngja í draumnum, en lagavalið og hvernig söngurinn er fluttur gefur tilfinninguna sem var í draumnum. Ég er ekki viss um hvar heima er en líklega er leitin að sjálfum sér leiðin heim. Sú ferð er ógnvekjandi og maður er einn. Ég held að tilfinningin sem ég upplifði í einum drauma minna þegar ég var barn lýsi þessari ferð ágætlega. Ég var stödd einhverstaðar úti í geimnum þar sem ég upplifði alheiminn. Ég var hrædd, en vildi um leið vera þarna. Það er ógnvekjandi að hugsa um geiminn sem heimili sitt, við skiljum hvorki  stærð hans né tíma. Söngurinn er eins og önnur menningarfyrirbæri, hann tengir mann við jarðlífið.  

Þú byggir veggi um leið og þú máir niður mörk, hvers vegna?

Veggurinn í Suðsuðvestur er uppleysanlegur. Hann er úr vaxi. Vaxið hefur  þann eiginleika að vera massi en á sama tíma efnisleysi. Það er einhvers staðar á milli þess að vera fast og fljótandi, það bráðnar og brennur auðveldlega. Ég byggi veggi, að ég held, til þess að skilgreina hvar ég er og hver ég er, og á sama tíma þarf ég að má út mörk til að halda ferðinni áfram. 

Í myndbandinu eru nokkur atriði sem kippa manni frá öryggiskenndinni í söngnum? Hvers vegna þarf þessa truflun? Af hverju megum við ekki bara njóta söngsins?            

Truflunin í draumnum er það ástand þegar veggurinn er uppleystur og maður horfist í augu við alheiminn.                                                            

Í verkum þínum koma fyrir mismunandi veraldarbirtingar.  Það er hægt að skipta þeim í óreiðu og kerfi, draumveruleika og raunveruleika eins og þú hefur bent á. Hvert leiðir söngurinn? Kemur söngurinn manni í einhvers konar ástand?                

Það er mikilvægt fyrir stemminguna í draumnum að þeir sem eru að syngja kunna hvorki lag né texta fullkomlega. Við það upplifir söngvarinn óreiðu og kerfi, massa og efnisleysi, draumveruleika og raunveruleika Það myndast rifa á milli heima.                                                                                                             

Er munur á undirmeðvitund og draumförum?  Eru draumfarir annað ástand?

Jung segir að draumar séu leið einstaklingsins til að vera í tengslum við undirvitundina. Og þar af leiðandi gera draumar það að verkum að maður getur orðið heil manneskja. 

Gilda einhver lögmál eða reglur í verkum þínum? Er geómetrían lögmál eða er hún leiðarstef?  Er endurtekningin þér hugleikin?

Geometrían og kosmólógian er mín leið til að ná utan um stórbrotnu alheimshugsunina. Þegar ég set upp sýningar byrja ég alltaf á að teikna geometrískar teikningar, hvort sem ég nota teikningarnar síðan í sýninguna eða ekki. Það er mín leið til að komast í það ástand sem að ég þarf að vera í þegar sýningarnar mínar verða til. Ég lít frekar á endurtekninguna sem fjölfeldi, eins og bréfin mín um lykkjuhreyfingu plánetanna, Geometrískar teikningar sem eru þrykktar á fatnað og fl. Með þesskonar fjölfeldi berast upplýsingar á einfaldan hátt til fólks, upplýsingar sem yfirleitt eru ekki hluti af daglegu lífi þess.  

Í Suðsuðvestur fær áhorfandinn tækifæri til að skoða sýninguna frá mismunandi sjónahornum.  Hann getur verið inni í henni þ.e. umlukinn henni en jafnframt staðið fyrir utan og horft inn. Segðu okkur frá gildi þess að hólfa niður heim.                                                Í Suðsuðvestur stígur maður inn í rými og er umlukinn tilfinningu úr draumnum. Þar sér maður og heyrir fólkið syngja. Vaxveggur skilur á milli rýmanna. Það er ekki  hægt að stíga inn í rýmið bak við vaxvegginn, en það er hægt að sjá örlítið í gegnum rifur á vaxinu. Einnig  er hægt að sjá inn í rýmið í gegnum gluggana bakvið húsið. Í þessu rými eru geometríuteikningar á pappír, kuðungar málaðir á vegg, lopapeysa, og myndlistarverk frá þremur góðum vinum mínum.  Allt þetta er tengt draumum mínum og undirvitund.  Blár  litur flæðir undir vaxið úr innra herberginu og tengir þannig rýmin saman. Þetta eru ekki aðskilin rými, maður bara upplifir þau ekki samtímis.  

Hvaða hlutverki gegnir tíminn í verkum þínum? Er hann samþjappaður á einhvern hátt? Þú notar stundum hluti í verk þín, við munum eftir notuðum skóm í Nýlistasafninu, vaxi í Kling og Bang, prjóni, klæðum o.fl. Hvaða eiginleikar skipta máli í efnisvali? 

Tíminn er mismunandi eða afstæður, allt eftir því hvar við erum stödd.  Tilfinningalega, huglægt eða líkamlega. T.d. er hægt að upplifa kuðung sem heilt kosmos. Hann ber í sér marga ólíka tíma, segir vaxtarsögu, veðurfarssögu og fleira. Sama gera skór, efni og flíkur. Munurinn á kuðungnum og því síðarnefnda er að kuðungurinn vísar til alls á meðan skórnir, efnið og flíkurnar vísa til þess persónulega. 

Botnaðu: 

Úti, göng, blástur, flakk, rok, áreiti, eining, umbreyting, erting

Inni, ljós og myrkur, sár, fjöll, berg, sárt, mild, upphaf, súrt. 

Viðtal Margrétar H. Blöndal við Ráðhildi Ingadóttur í mars 2005 vegna sýningarinnar “Inni í kuðungi einn dill VII” í Gallerí Kling og Bang.

Ráðhildur, hefur kuðungurinn snúið sér? Erum við komin inn í annan díl? 

Ég held ekki. Kuðungurinn er eins og alheimurinn, við upplifum mismunandi veruleika eftir því hvar við erum stödd í honum. Sama er með dílinn. Hann er í mörgum lögum og þar sem mismunandi atburðir eiga sér stað. 

Á fyrstu hæðinni er sérkennileg blanda af efnisleysi og massa. Gætirðu sagt okkur eitthvað um þessa tvo þætti, er nauðsynlegt að massinn sé úr vaxi eða mætti hann vera úr einhverju öðru?

Massi og efnisleysi er sami hluturinn, hvorugt er til án hins.  Massi er bara önnur mynd af efnisleysi og efnisleysi er önnur mynd af massa. Þessi innsetning er umhverfi úr draumi.  Það skiptir máli að vaxið hefur  þann eiginleika að geta auðveldlega orðið að hinni hliðinni á massanum þ.e. efnisleysinu. Það er einhvers staðar mitt á milli þess að vera fast og fljótandi, það bráðnar og brennur auðveldlega. Mér finnst það líka góð tilfinning að þessi innsetning verður ekki að drasli þegar hún verður tekin niður, þar sem vaxið er endurnýtanlegt.  Það er auðveldara fyrir mig að gera skúlptúra  eða innsetningar þegar ég veit að veröldin á ekki eftir að sitja uppi með eitthvað drasl eftir mig í framtíðinni. 

Annars vegar virðist þú hafa tilhneigingu til að leysa upp afmörkuð svæði eins og þau rými sem þú vinnur í og hins vegar ertu að búa til litla afmarkaða heima með myndbandsverkunum.  Segðu okkur eitthvað um þessa tvo þætti, þ.e. að draga saman og þenja út.

Þegar ég leysi upp rýmið með því að mála það eins og ég gerði  t.d í Nýlistasafninu í haust eða geri vax-innsetningu eins og ég er að gera tilraun með núna, upplifi ég  mig á öðrum stað í veruleikanum.

Þetta er eins og að komast inn í annað lag af dílnum, upplifa  veruleikann frá öðrum stað. Svolítið eins og þegar fólk fær bréfin frá mér um lykkjuhreyfingu plánetanna. Bréfin draga athygli þeirra út í geiminn. Sá sem fær bréfið er allt í einu kominn á annan stað í veruleikanum. Ég er ekki að búa til afmarkaðan heim með myndböndunum, ég er að fjalla um sama veruleika og í uppleysta rýminu, frá svolítið öðru sjónarhorni sem krefst annars miðils. 

Hvaða gildi hefur það fyrir sýninguna að hún skuli teygja anga sína inn í mismunandi herbergi?                                                                                              

Ég held að það ýti undir tilfinninguna um margræðan veruleika

Draumar eru eitt af því maður getur geymt í griðum eigin hugskota. Í þeim felast oft dulin boð um sálarlíf hvers og eins. Er þetta undirmeðvitund þín sem okkur er boðið til?  Ég veit það ekki. Draumarnir eru bara. Ég endursegi þá eins og ég man þá,  notast við þá tilfinningu sem þeir skilja eftir. Ég túlka ekki drauma mína.  Ég upplifi þá, þeir eru hluti tilveru minnar. Þeir hafa haft mikil áhrif á hvaða verkefni ég hef valið mér í myndlistinni i gegnum tíðina, þess vegna er ég að skoða þá. 

Hvernig velurðu draumana sem þú sýnir, á einhver ritskoðun sér stað? 

Það er ekki langt síðan ég  fór að vinna með drauma mína á þann máta sem ég er að gera núna. Ég þurfti að temja mér ný vinnubrögð svo að sumir af þeim draumum sem eru hér eru valdir út frá því hversu auðvelt var að framkvæma  þá.  Annars vel ég draumana eftir því hversu sterkt þeir lifa með mér inn í daginn.

Er kuðungurinn á stöðugri hreyfingu?

Allt er á stöðugri hreyfingu.

 

Viðtal Margrétar H. Blöndal við Ráðhildi Ingadóttur í nóvember 2004 vegna sýningarinnar “Inni í kuðungi einn díll VI” í Nýlistasafninu.

Ráðhildur,  geturðu sagt okkur eitthvað um titilinn Inni í kuðungi einn díll ?

“Inni í kuðungi, einn díll” er verkefni sem  ég  hef verið að vinna að undanfarin ár. Kuðungurinn getur staðið fyrir tíma, t.d milljón, þúsund, hundrað eða örfá jarðár. Þetta er eins og umgjörð um myndlist mína. Innan rammans getur hvað sem er gerst. 

Af hverju er kuðungurinn þér svona hugleikinn?  (Kæmu eyrarrós eða baggalútar til greina...)

Þegar ég held á kuðungi finnst mér ég halda á litlu kosmosi.

Ég upplifi tíma, vaxtarryþma, snúning jarðar, skipulag og óreiðu.

Eyrarrós kæmi til greina því hún hefur vísbendingar um þetta allt en hún staldrar stutt við og þess vegna get ég ekki haft hana hjá mér eins og kuðunginn. Baggalútur hefur þetta allt líka en hann sýnir það ekki eins skýrt og það fyrrnefnda. 

Hvaða hlutverki gegna draumarnir í myndlist þinni?

Þegar ég var búin að vinna að myndlist í þónokkur ár gerði ég mér grein fyrir því að draumar sem mig hafði dreymt löngu áður voru tengdir því sem ég var að fást við í myndlistinni. Ég ákvað að endurgera nokkra drauma í formi myndbanda til að skoða þá. 

Þú vísar gjarnan í drauma þína, eru þeir aðferð til að losna úr fjötrum þeirrar víddar sem er skilgreinanleg?

Ég veit það ekki, en ég veit bara að draumar mínir eru helmingur tilveru minnar. 

Verkin skiptast í einhvers konar kerfi annars vegar og hins vegar tímaleysi og óreiðu. Eru þetta órjúfanlegir þættir?

Já þetta er ein heild. Þegar maður upplifir tímaleysi og óreiðu er maður í raun að upplifa kerfi. Maður er bara staddur á öðrum stað. Td þegar við horfum út í geiminn upplifum við óreiðu og tímaleysi en ef við förum út fyrir vetrabrautina og horfum á hana utanfrá upplifum við kerfi þ.e spíral. 

Í myndbandinu samsamar áhorfandinn sig alheiminum,  eru þarna duldar athugasemdir um: 1. takmörkun okkar sem vitsmunaverur,  2. þá áráttu að vilja flokka allt og 3. tilhneiginguna til að vilja hafa fullkomna stjórn á öllu?

Ég veit það ekki, en eitt er víst að víð eigum erfitt með að treysta einhverju sem við skiljum ekki.

Þegar ég var tíu ára dreymdi mig að ég væri stödd úti geimnum. Ég sveif og horfði yfir alheiminn. Ég varð hrædd en á sama tíma fann ég til löngunar til að vera þarna áfram.

Í mörg ár á eftir sundlaði mig þegar ég hugsaði um þennan draum. 

Svimar þig ekki í öllum þessum víddum?  Hvar er haldreipið?

Stundum.

Myndlistin er haldreipið.

Inside a Cone Shell one dot VIII